Πανέμορφο μελό στη γραμμή του πρώιμου γαλλικού νατουραλισμού, αυτό το έργο του σπουδαίου Feyder καταφέρνει σε δύο ώρες και σε ένα κλειστό περιβάλλον –το σπίτι της οικογένειας στις ελβετικές Άλπεις– να αναπτύξει με μεγάλη δεξιοτεχνία, σταδιακή δραματουργική κορύφωση αλλά και καλοκουρδισμένο σαν ελβετικού ρολογιού ρυθμό τους βασικούς χαρακτήρες του ορεινού και βουκολικού δράματος.
Όταν πεθαίνει η γυναίκα του δημάρχου και μητέρα των Jean και Pierette το αγόρι κλείνεται στον εαυτό του. Χρειάζεται η παρέμβαση του ιερέα –και νονού του παιδιού– του χωριού προκειμένου ο μικρός Jean να πάρει (και κυριολεκτικά) απόσταση από τα γεγονότα και να νουθετηθεί καταλλήλως. Αυτό θα τον βοηθήσει στο να συμβιβαστεί με το γάμο του πατέρα του. Η μητριά των παιδιών και η κόρη της Arlette θα ενσωματωθούν αμέσως στο ζεστό περιβάλλον της νέας οικογένειας, κάτι όμως που δε θα συμβεί με τον Jean κατά την επιστρφή του στο σπίτι και την πικρή διαπίστωση της προσθήκης νέων μελών.
Ο Feyder αποφεύγει κατ’ αρχήν τη σεναριακή ευκολία-παγίδα μιας κακιάς μητριάς που θα μεροληπτούσε κατά των παιδιών του δημάρχου. Αντιθέτως η μητριά όσο και ο δήμαρχος, παρουσιάζονται ανθρώπινα ευάλωτοι στο βαθμό που θα απαιτούσε η εξέλιξη των γεγονότων. Συνεπώς, οι εντάσεις από τη πλευρά του Jean προκύπτουν ως αποτέλεσμα του ψυχικού βάρους του πένθους παρά ως αντίδραση στη μητριά ή στην Arlette (υποψιαζόμαστε ήδη ότι το μένος του Jean προς την Arlette υποκρύπτει μια ερωτική έλξη την οποία ο μικρός απαγορεύει στον εαυτό του). Ο Feyder μας δίνει στην αρχή μια σχεδόν δεκαπεντάλεπτη σκηνή πένθους με συντετριμμένο τον πατέρα και τον γιό, αφού έχει προηγηθεί πρώτα ένα εξαιρετικό πλάνο του αγριεμένου καταρράκτη στο ειδυλλιακό τοπίο που περιστοιχίζει το χωριό Saint Lue στα υψίπεδα των Ελβετικών Άλπεων. Σαν το φούσκωμα του ποταμιού λοιπόν έτσι φουσκώνει και ο θυμός στο στήθος του μικρού Jean (εξαιρετικός στη σταδιακή του πορεία προς τη μοίρα ο Jean Forest) ο οποίος στοχοποιεί διαρκώς τη συνομήλικη του Arlette διοχετεύοντας εκεί την εκδικητικότητα του προς πεπρωμένο που του στέρησε τη μάνα. Χαριτωμένες οι φάρσες του στην αρχή (με την κούκλα της μικρής καρφιτσωμένη στο κέρατο της κατσίκας στις χιονιεσμένες σάρες) μετατρέπονται σταδιακά σε επικίνδυνο παιχνίδι με πρωταγωνιστή τώρα το επιβλητικό αλπικό τοπίο (έξοχα τα εξωτερικά πλάνα) και τη διαρκή απειλή χιονοστιβάδας.
Οι συνεχείς προκλήσεις του Jean λειτουργούν ευρετικά ως τεστ αντοχής των χαρακτήρων όπου η τιμωρία δεν υπερβαίνει ποτέ το αίσθημα δικαίου και δεν αλλοιώνει τα πρόσωπα των υπολοίπων σε οργισμένα όντα. Σπουδαία διαλεκτική έκθεση και ψυχολογική ακρίβεια από τον Feyder, καθώς η αλληλεγγύη της οικογένειας δοκιμάζεται μεν αλλά πάντα η κρίση κάμπτεται προς την κατεύθυνση της εσωτερικής συνοχής του μικροσυστήματος της οικογένειας, δίχως να δηλητηριάζει τις ψυχές.
Ο Feyder πέραν του νατουραλισμού και της λυρικής ματιάς στο τοπίο το οποίο μεταβάλλεται από θαυμαστό σε απειλητικό, χρειάζεται μία μόνο πινελία ως προς την κοινωνική κριτική απέναντι στο κέρδος των ασφαλιστικών εταιρειών και την επαναπροώθηση του ρίσκου στην «απρονοησία» του εργάτη, προκειμένου να μιλήσει και για τον αποκλεισμό αυτής της αγροτικής κοινότητας. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος όπου η χήρα Jeanne θα έρθει σε επαφή με τον Pierre και θα ενεργοποιηθεί μέσω της αλληλεγγύης και η αγάπη.
Με γοργό ρυθμό σαν τα τρεχούμενα νερά από τις αλπικές πηγές, η ταινία «Τα Παιδικά Πρόσωπα» πέραν της ωραιότατης φωτογραφίας που διαθέτει, αποτελεί και εξαιρετικό δείγμα σκηνοθεσίας με υποδειγματική χαρακτηρολογία και πλούσιο συναίσθημα, κάποιες από τις πολλές αρετές αυτού του ποιητικού και κινηματογραφικά ώριμου έργου.
Σπύρος Γάγγας, Ιανουάριος 2017.
Featured Image: http://ithankyouarthur.blogspot.gr/2014/07/how-i-met-my-mother-faces-of-children.html
Text Image: http://www.huffingtonpost.com/george-heymont/other-families-values_b_7962770.html
Vanguard Cinema 